HARAM

Öldürmek haramdır…

Kadına ve çocuğa şiddet haramdır…

Mahremiyet sınırlarını aşmak haramdır…

Zevkleri tatmin etme adına sınırsız duygular peşinde koşup, cinselliği kadın-erkek sergisi haline getirmek haramdır…

Paranın kazanç ve hak sınırı ötesinde rant kültürüne oturtup, insanları mağdur etmek haramdır…

İbadetleri şekilsel boyutta yaşayıp, kalp ve eylem birliğini kötülük ve günah üzerine kurmak haramdır…

İşini ve sorumluluğunu yerine getirmemek ve işten kaçmak haramdır…

Aile bireylerini ihmal etmek ve maddi-manevi ihtiyaçlarını karşılamamak haramdır.

Yalan söylemek, fitne ve hakaretlerde bulunmak haramdır…

Bedene ve beyine darbe vuracak eylemlerde bulunmak, alkol ve uyuşturucu madde ile bağımlılık yaratmak haramdır…

Sayılanlara eklenecek birçok insani düşünce ve eylem olmakla birlikte, sayılanların sadece ilahi sınırlar içerisinde değerlendirilen unsurlar olmadığı bilinmelidir. Çünkü değer kabul edilen insan varlığı ve gerçekliği, zarar verecek her türlü etkeni yok etmek ve insani hakları doğuracak oluşumlara yol açmak için vardır.

Haram, sadece korku veren bir sakınma hali ile cezadan korunmak için yapılmaması gereken eylemleri değil, insanın temiz doğasını ve yapısını korumak, ayrıca varılacak asıl âleme alnı açık ve cesaretle ulaşmasını sağlayacak anlamları da ifade eder.

İnsan eylemleri ve toplumsal yapının birliktelik ruhunu sağlam temellere oturtan kuralları belirleme noktasında haram olgusunun engelleyici kurallar bütünlüğü olduğu düşünülmesin. Tam tersine toplumu düzenleyen ve kötü olanı ortadan kaldırmaya yarayan özgürlük ilkelerini içerisinde barındırdığını algılamak gerekiyor.

Haram, insan tabiatına aykırı olan, insanların kınamasına neden olacak kötülük etkenleridir.

Bu yönüyle dini literatürün önemli kavramlarından biri olan haramın toplumsal yaşam alanlarında sakınılması gereken kurallar bütünlüğü ile olan ilişkileri itibariyle bağlantılı olduğunu unutmadan, ilahi kurallar ile toplumsal kurallar bütününün ayrı değerlendirilmemesi, tam tersine insan merkezli kazanımlar yönüyle fayda değeri yarattığını fark etmek gerekiyor.

Dini manada Helal ve Haram kavramları, sakınılması gereken ile yapılması uygun olanları belirleme olanağını sosyal ve zihinsel donanımı tam olan tek varlık olarak insan için kullanır.

Toplumsal kavramların algılama şeklinde olduğu gibi dini kavramlar kendi alanlarında, bilimsel literatür kavramları ile sosyolojik kavramlar dünyasının kavram parçaları sadece kendi terimsel özellik ve manalarını yüklenmez.

İnsanı ilgilendiren her alan ve insan ile ilgili her inceleme konusunun tüm kavramlara ayrı kategoride anlam vermek hatalı olur. Ortak kullanılma ve anlam yükleme özelliği gösteren bu tür kavramların dar anlamda ifade ettiği şeylerden çok genel ve geniş manada insan ve toplum ekseninde kazandığı manaları tanımsal ifadelere oturtmak sağlıklı olur.

Tekrar edecek olursak, ilahi kuralların da toplumsal ve ahlaki kuralların da özünde günah, kötülük, zarar verenden uzak tutmak; Meşru olan, iyi ve ahlaklı olan, zarar vermeyen eylemlere ve ortamlara yönelim vardır.

Helal denince insana yaraşan ve yapılması diğerine zara vermeyen, insanı koruyan tüm unsurlar kast edilirken; Haram ile zarar veren, toplumu bozan, sağlıksız olan, bozucu etki yaratan düşünceler, eylemler, ortamlar önümüze çıktığından dolayı sakınılması durumu zorunlu olan her şey işaret edilmektedir.

Kendi benliğimiz veya irademizin uygun gördüğü veya yapma alternatifini kullanmak istemesi doğru olduğu anlamını taşımaz. Doğru ve iyi olan ya da zarar vermeyen eylemler doğuran düşüncelerimizin kıstası herkes tarafından doğru kabul edilmesidir.

Sınırsız hareket imkânı veya her şeyi kural tanımadan yerine getirme isteği ile toplumsal bütünlük arasındaki ince çizginin korunması adına haram ve helal kavramlarının derin manasında arayışlara dalmak gerekiyor.