REŞKOTALI MUMAHMMED’E MISTE

Muhammede Mıstê Reşkotan aşiretinin en ileri ve ismi bir çok olumlu olaya karışmış bir aşiret ağasıdır.

Yaşadığı yıllar 1850 ve 1920^’li yıllar arasındadır.

Bu dönemi yaşlılarımız aşiret çağı olarak adlandırırlar. Zira 1850 yılına geldiğinde mevcut tüm Kürt mirlikleri bir bir ortadan kaldırıldı.

Bu dönemde yönetim merkezlere, aşiretler de kırsal alanlara hâkim oldular. Muhammed’e Mıste yaşadığı dönemde bütün Reşkotan ve yörenin en güvenilir ve sözü geçerli biriydi.

O diğer bazı aşiret ağaları gibi hiçbir zaman olumsuz bir olaya ismi karışmamış.

O ağalığın yanında çok da Muttaki bir kişiliğe sahipti.

Muhammed’e Mıste hayatında olumsuz bazı olaylar da olmuş. İsteyerek veya istemeyerek komşu aşiretlerle çok kanlı çatışmalara girmek zorunda kalmış veya bırakılmış.

Muhammed’e Mıste Silvan ağalarından Azizoğulları’nın amcazadesidir. Hayatı kılamlara konu olmuş meşhur Silvanlı Çeto Ağa’nın damadıdır.

İsimleri destanlaştırılmış Fılitê Kuto’nun yeğeni ve Bavê Fehriya’nın babasıdır.

Bugün Beşiri ilçesi belediye başkanı olan Said Karabulut onun yeğenin oğludur. Onun en meşhur davranışı 1915 yıllarında başlayan Ferman’e Fılan olarak bilinen olaylarda takındığı tavrıdır.

Zira o öbür aşiretler gibi fılexleri öldürmeyip onları var gücü ile korumuş ve sonra Suriye’ye nakletmelerinde çocukları ile yardımcı olmuştur.

Bunun içindir ki her sene nisan ayında İngiltere ve diğer Avrupa ülkelerinden bu nakledilen kişilerin torunları gelip Bolınde köyünde bulunan mezarı başında onu anarlar.

2015 yılında şöyle bir olaya tanık oldum. 24 Nisan günüydü. Ben ‘Eşira Reşkotan’ adlı kitabımı yazmak için Reşkotan köylerini bir bir geziyordum.

O gün Bolınde köyünden bir İngiliz heyeti ile karşılaştık. İngiltere’den üç kişilik bir heyet gelmişti.

Bu heyette bulunan bir kişi, dedesi onlara her sene Muhammed’e Mıste mezarına gidip İslami kurallara göre bir kurban kesmelerini söylemiş. Reşkotanların eskiden beri yönetimle yıldızları hiç barışmamış.

Gerek aşiret içi çekişmelerden olsun gerek vergi vermemek konusu olsun, Siirt ve Diyarbakır’dan gelen askerlerle çok çatışmışlar ve çok sayıda adamlarını kurban vermişler.

1898 yılında Şeyh Übeydullah nehrinin hareketinden sonra yönetim Kürtlerin ileri gelenlerden 142 kişiyi Halep’e sürgüne göndermiştir.

Bu kafilede onun babası Mıste kuto birinci sırada yer almış.

O tarihlerde Muhammed’e Mıste yetişkin biri idi fakat bu sürgün raporlarında ismi yer almıyor, adından hiç bahsetmiyorlar.

O 1920’li yıllarda öldü. Mezarı Bolındê köyündedir. Biri Bave Fehriya olmaz üzere altı tane oğlu vardı.