ESENTEPE

      Bugün Batman’da Esentepe’yi ( Gıre Bete ) bilmeyen yoktur,  biz Tilmerc köylüleri bu tepeyi parantez içine aldığım isimle anardık, kadastroda arazi olarak “Toy tepesi” diye geçerdi.

Bugün Bölge Devlet Hastanesi, Adalet sarayı, Batman Barosu ve bir çok park ve okullardan oluşan bu mevki, Tilmercin batısında köyün arazi ve meralarıydı. Biz bu yöreye tümüne tepeler arası ( Nava Gıran ) diye adlandırırdık. Tilmercin arazileri bugün Atatürk Parkı olan yere kadar gelirdi, Atatürk parkı İluh’a üst tarafı Tilmercin malı idi.

Bu iki köyün sınırı aynı zamanda Batman Nehri kenarında bulunan Elmedina merkezinden, Batıdan doğuya doğru uzanan,  Raman, Sinakan, Elikan ve Tore tarafını merkeze bağlayan zamanın ipek yolu denilebilecek kadar önemli bir yoldu.

      Esentepe şehrin hakim bir yerinde yüksekçe birkaç tepecikten oluşan sıra tepeciklerdir. Şehrin ilk su deposu bu tepenin en yüksek noktasında bulunur,  Batman’ın ilk mesire ve ağaçlık alını yine bu tepeciklerdir. 1960’lı yılların ortalarında zamanın Belediye reisî merhum Said Ramanlı tarafından açılan bu su deposu, bugün halen şehrin suyunun önemli bir kısmı bu su deposundan karşılanır.

     Bu tepenin biraz yakın tarihine değinmek istiyorum, bir Tilmerçli olarak 1960’lı yılların başında dünyaya gözlerimi açtığımda, Tilmerc köyünde o zamanlar 90 civarında aile yaşardı, bunlardan 35 – 40 aile geçimini çift sürmekle geçirirdi, Traktör ve teknolojinin hemen hemen gelmediği veya çok az olduğu bu dönemde çift atlarla sürülürdü, babamız günlük çifti bitirdikten sonra biz çocuklar atları otlak bir yere getirip otlatırdık, onun için yazın en sıcak günlerinde yeşeren Esen Tepedeki o güzelim “ Kıram” diye adlandırdığımız otlar, atların çokça tercih ettiği otlardı, çocuk olarak o eyersiz atlara binip dört nala koşuşturduğumuz ayrı bir renk idi.

     Bu günkü Batman Barosunun bulunduğu yamacın hemen altında çokta derin olmayan deresi vardı, suluda sayılmazdı, fakat yağışın çok yağdığı yıllarda o dereden hava alanı tellerine inince birkaç tane su birikintisi olurdu, buda o çukurları doldurup bazen atlarımız bu sulardan içerdi, fakat bir insanın içebileceği kadar bir su pınarı değillerdi.

     Esen tepenin doğusunda ve tam karşısında ki bu günkü DSİ binası ve bahçesinin bulunduğu yerde de bir dere vardı, bu dere her zaman böğürtlen ve diğer çalı çırpı ile kaplı idi, bunun için bu derenin, daha doğrusu bu çukurlu yere inmek çok zordu, oradan çokta güzel böğürtlen toplardık, bir de üstüne üstlük bu böğürtlen çırpıların altında suyu güzel bir pınar vardı, pınarın çıktığı yer bir yeraltı kayalık idi, biz çocuklar kendi imkanlarımız ile bu kayalık yerde bir teneke su alabilecek büyüklükte bir çukur oluşturmuştuk, bu çukurcuk soğuk su ile dolardı, bizler Atlarımızı Esentepe’de uzun ip halatlarla tavla yaptıktan sonra o Pınarcık’a koşardık.

    Özellikle sıcak havalarda suyun bulunmadığı bu yörede, “Akodele” adını verdiğimiz bu derenin suyu bize can damarı oluyordu, zira o zamanlar Batmanın nüfusu 5—10 bin civarında ve şu anki Sanat sokağı veya Telekom binasının yanında son bulurdu, biz çocuklar için Batman çok uzakta idi, köyümüz Tilmerç bize daha yakındı.